Деректі зат есім дерексіз зат есім что это
Сабақтың тақырыбы: Зат есімнің жасалуы. Деректі, дерексіз зат есімдер
Оқу ісінің меңгерушісі: Жармуханов А.К
Күні: 9.11.2016 Сынып: 6 «а», «ә» Пәні: Қазақ тілі
Сабақтың тақырыбы: Зат есімнің жасалуы. Деректі, дерексіз зат есімдер
Білімділік : тақырып бойынша білім беруі, кеңейту, алған білімдерін қолдана білуге үйрету;
Тәрбиелік : түрлі тапсырмалар арқылы ұлтжандылыққа, өлеңді мәнерлеп оқуға, аңғарымпаздыққа, тапқырлыққа тәрбиелеу;
Дамытушылық : оқушылардың шығармашылық және өз бетіндік қабілетін, таза, көркем жазу қабілетін, ой-санасын дамыту.
2.Сыныптың тазалығына назар аудару.
3.Оқушылардың назарын тақтаға аудару
103-жаттығу. «Ұлттық салт –дәстүрлер» тақырыбында қазақ салт-дәстүрлері туралы шағын әңгіме жазыңдар.
1.Сөз таптары дегеніміз не?
2.Сөз таптары нешеге бөлінеді?
3.Зат есім дегеніміз не? Мысал келтіру, сұрақтарын атау,
4. Зат есім мағынасына қарай қалай бөлінеді?
5.Құрамына қарай қалай бөлінеді?
6.Жалпы және жалқы есімге мысал келтіру
7.Деректі және дерексіз зат есімдер дегеніміз не? Мысал келтіру.
ІІІ.Жаңа тақырып:Зат есімнің жасалуы.Деректі,дерексіз зат есімдер.
Зат есім мағынасына қарай
Біркелкі заттарды, құбылыстарды жаппай атайтын сөздер.
М: тау, құс,адам,өсімдік, жануар, аң,ауыл,
М:кітап, мектеп, дос, су, нан, дәптер, қалам, ине,
Бір сөзден жасалған зат есім дара зат есім деп аталады.
М:Ана, аға, әке,көл,өзен,
1.Екі не бірнеше сөздің бірігуі, қосарлануы, тіркесуі, қысқаруынан жасалады.
Тек түбірден жасалған зат есімдер.
М:Отан, ер,есім,дос,жол, мал,ауыл
Мысалы:Мұражай, аққу, баспасөз, дос-жаран, ата-ана, сан есім, сын есім, ҚазҰУ, ата заң, ҚазҰПУ,саябақ.
Бір затқа ғана берілген атау. Біркелкі заттарды, құбылыстарды жекелей атайтын, арнайы берілген есімдер мен атаулар.
Көзге көрінбегенмен, адамның ойлауы нәтижесінде ғана танылатын құбылыс, ұғым атаулары.
М: Ақыл,ой, бақыт, арман, білім,
Жұрнақ жалғану арқылы жасалады
М: қуан-ыш, сез-ім, шат-тық, ту-ыс, тоңазыт-қыш,қон-ақ, тара-қ,күре-к
105-жаттығу. Берілген сөздерді төрт топқа (деректі, дерексіз, зат есім, жалпы есім, жалқы есім) бөліп жазыңдар.
106-жаттығу. Зат есімдерді теріп жазып,мағыналық түрлеріне атап беріңдер.
1.Зат есім дегеніміз не? Мысал келтіру, сұрақтарын атау,
2. Зат есім мағынасына қарай қалай бөлінеді?
3.Құрамына қарай қалай бөлінеді?
4.Жалпы және жалқы есімге мысал келтіру
5.Деректі және дерексіз зат есімдер дегеніміз не? Мысал келтіру.
Ищем педагогов в команду «Инфоурок»
Номер материала: ДБ-207153
Не нашли то что искали?
Вам будут интересны эти курсы:
Оставьте свой комментарий
Авторизуйтесь, чтобы задавать вопросы.
Путин поручил не считать выплаты за классное руководство в средней зарплате
Время чтения: 1 минута
В России предложили учредить День семейного волонтерства
Время чтения: 2 минуты
В Якутии проведут первую в РФ федеральную олимпиаду по родным языкам
Время чтения: 1 минута
В Ленобласти педагоги призеров и победителей олимпиады получат денежные поощрения
Время чтения: 1 минута
Учителям предлагают 1,5 миллиона рублей за переезд в Златоуст
Время чтения: 1 минута
ДНР полностью перешла на стандарты и программы России в образовании
Время чтения: 1 минута
Подарочные сертификаты
Ответственность за разрешение любых спорных моментов, касающихся самих материалов и их содержания, берут на себя пользователи, разместившие материал на сайте. Однако администрация сайта готова оказать всяческую поддержку в решении любых вопросов, связанных с работой и содержанием сайта. Если Вы заметили, что на данном сайте незаконно используются материалы, сообщите об этом администрации сайта через форму обратной связи.
Все материалы, размещенные на сайте, созданы авторами сайта либо размещены пользователями сайта и представлены на сайте исключительно для ознакомления. Авторские права на материалы принадлежат их законным авторам. Частичное или полное копирование материалов сайта без письменного разрешения администрации сайта запрещено! Мнение администрации может не совпадать с точкой зрения авторов.
Зат есімнің жасалуы. Деректі, дерексіз зат есімдер, қысқа мерзімді жоспар, 6-сынып
Зат есімнің жасалуы. Деректі, дерексіз зат есімдер
Зат есімнің жасалу жолын біледі.
А Деректі, дерексіз зат есімдерді ажыратып үйренеді;
В Зат есімнің жасалу жолын біледі.
С Морфологиялық талдауды біледі.
Саламатсыздар ма, балалар!
Шағын әңгіме жазу: «Егер мен президент болсам. »
1. Сөздің түрлері нешеге бөлінеді?
2. Атауыш сөздер деген не?
3. Көмекші сөздер деген не?
4. Мына сөйлемге синтаксистік талдау жаса: Мен Астана қаласында оқығым келеді.
5. Одағай сөздер деген не?
6. Жер, су аттарын ата.
7. Жалқы зат есімге мысал келтір.8.Мына сөзге морфологиялық талдау жаса: Түркістан халқы.
Үй тапсырмасын сұрау үшін, қорапқа кіру ойыны ойналады
Қорапқа кіру үшін оқушылар арнайы сұрақтарға жауап береді, қораптан жұлдызды алады.
Туынды зат есім—қандай жұрақтар арқылы жасалады?
Мына сөздер күрделі зат есімге—- (өнеркәсіп, белбеу, Көкшетау, азық-түлік, қант қызылшасы) жатады ма?
Мына сөздер күрделі зат есімге—- (өнеркәсіп, белбеу, Көкшетау, азық-түлік, қант қызылшасы) жатады.
Бұл бөлімде балалар Әріптестік ойынын ойнайды. Ойынның әдісі бойынша оқушыларға таратылған қағазда сұрақтардың, жауаптардың жартысы жазылған, сол сұрақтың, жауаптың жартысы басқа біреуде, енді сол қағаздың жартысын ыммен, шуламай тауып алу керек.
Шыққан тақырыптар бойынша оқулықтан оқып, А4 қағазына жазып, топтың алдына шығып түсіндіру керек.
Топпен бірігіп оқулықтағы жаттығуларды орындайды.
Сөйлемнің музыкалық бастамасы
Ағайын тату болса, ат көп.
«Қазақстанның қай жерінде тұрғым келеді. »
Балалар «Сөйлемнің музыкалық бастамасы» ойынын ойнайды. Музыка ойналады, балаларға қалпақ беріледі, музыка тоқтаған кезде қалпақ кімде қалып қойды, сол оқушы қалпақтың ішіндегі сөйлемнің жалғасын табады, егер таба алмаса, жалғасын білетін оқушыға ұсынады.
Он сұрақтың сөздері:
Үй жұмысын балалар өздері дайындайды.
Ойынның ережесі бойынша оқушылардың ішінен өз қалауымен бір оқушы шығады. Оқушы отырғышта отырады, оның маңдайына стикерде бір сөз жазылады, сол сөз бойынша қалғандары сұрақ қояды, ал жаңағы бала бұл сөзді табу керек.
Қорытынды бөлімінде балалар сабақ бойынша өз ойларын, сабақта ұнаған сәттерін стикерге жазып, тақтадағы постерге ілу керек.
Сабақ бойынша өзгертулер
Ащысай жалпы орта білім беретін мектеп-балабақшасы
Зат есімнің жасалуы.
Деректі, дерексіз зат есімдер
Ищем педагогов в команду «Инфоурок»
Номер материала: ДБ-402088
Не нашли то что искали?
Вам будут интересны эти курсы:
Оставьте свой комментарий
Авторизуйтесь, чтобы задавать вопросы.
В Ленобласти педагоги призеров и победителей олимпиады получат денежные поощрения
Время чтения: 1 минута
Учителям предлагают 1,5 миллиона рублей за переезд в Златоуст
Время чтения: 1 минута
В России предложили учредить День семейного волонтерства
Время чтения: 2 минуты
До конца 2024 года в РФ построят около 1 300 школ
Время чтения: 1 минута
Путин поручил не считать выплаты за классное руководство в средней зарплате
Время чтения: 1 минута
ДНР полностью перешла на стандарты и программы России в образовании
Время чтения: 1 минута
Подарочные сертификаты
Ответственность за разрешение любых спорных моментов, касающихся самих материалов и их содержания, берут на себя пользователи, разместившие материал на сайте. Однако администрация сайта готова оказать всяческую поддержку в решении любых вопросов, связанных с работой и содержанием сайта. Если Вы заметили, что на данном сайте незаконно используются материалы, сообщите об этом администрации сайта через форму обратной связи.
Все материалы, размещенные на сайте, созданы авторами сайта либо размещены пользователями сайта и представлены на сайте исключительно для ознакомления. Авторские права на материалы принадлежат их законным авторам. Частичное или полное копирование материалов сайта без письменного разрешения администрации сайта запрещено! Мнение администрации может не совпадать с точкой зрения авторов.
Сабақтың тақырыбы: Зат есімнің жасалу жолы. Деректі және дерексіз зат есімдер
Сабақтың барысы:
а) Ұйымдастыру кезеңі.
Сәлемдесу.
Кезекші мәлімдемесі.
Журнал бойынша түгелдеу.
Жаңа сабаққа дайындық.
ә) Үй тапсырмасын сұрау.
Өткен сабақта өтілген ережені сұрау.
Жаттығу жұмысының орындалу барысын дәптерлерінен тексеру.
Дәптерлерін алмастыру.
Оқушылардың берген жауаптарына қарай білімдерін бағалау.
б) Жаңа сабақты түсіндіру.
Бүгінгі жаңа сабақта оқушыларға «Зат есімнің жасалу жолы. Деректі және дерексіз зат есім» тақырыбы жайлы түсіндіремін.
Зат есімдер негізгі, туынды және күрделі зат есім болып үшке бөлінеді. Туынды зат есімдер жұрнақтар арқылы жасалады. Мысалы: қой+шы, күй+ші, жақсы+лық, т. б.
Зат есімдер бірігу, қосарлану, тіркесу арқылы жасалады. Олар күрделі зат есімдер деп аталады. Мысалы: Көкше+тау, ашу+дас, т. б.
Деректі және дерексіз зат есімдер.
Айналадағы заттар мен құбылыстардың адамға танылуы әрқалай. Олардың бірін қолмен ұстап, көзбен көруге болады, ал енді бірін оймен, ақылмен ғана сезіп білеміз. Осындай ерекшелігіне байланысты олардың өзі деректі және дерексіз болып бөлінеді.
Нақтылы тануға болатын зат атаулары деректі зат есім деп аталады. Олар: мектеп, қағаз, ағаш, қалам, т. б.
Көзге көрінбегенмен, адамның ойлауы нәтижесінде ғана танылатын құбылыс,, ұғым атаулары дерексіз зат есімдер деп аталады. Мысалы: адамгершілік, ақыл, қуаныш, парасат, т. б.
Жаттығу жұмысын орындап болған соң қосымша тапсырма беремін: Мәтін қай шығармадан алынған? Өз ауылдарындағы қандай бәйге атын білесіңдер? Мәтінге не деп ат қояр едіңдер?
Зат есімнің жасалу жолы. Деректі және дерексіз зат есімдер
Сабақтың барысы:
а) Ұйымдастыру кезеңі.
Сәлемдесу.
Кезекші мәлімдемесі.
Журнал бойынша түгелдеу.
Жаңа сабаққа дайындық.
ә) Үй тапсырмасын сұрау.
Өткен сабақта өтілген ережені сұрау.
Жаттығу жұмысының орындалу барысын дәптерлерінен тексеру.
Дәптерлерін алмастыру.
Оқушылардың берген жауаптарына қарай білімдерін бағалау.
б) Жаңа сабақты түсіндіру.
Бүгінгі жаңа сабақта оқушыларға «Зат есімнің жасалу жолы. Деректі және дерексіз зат есім» тақырыбы жайлы түсіндіремін.
Зат есімдер негізгі, туынды және күрделі зат есім болып үшке бөлінеді. Туынды зат есімдер жұрнақтар арқылы жасалады. Мысалы: қой+шы, күй+ші, жақсы+лық, т. б.
Зат есімдер бірігу, қосарлану, тіркесу арқылы жасалады. Олар күрделі зат есімдер деп аталады. Мысалы: Көкше+тау, ашу+дас, т. б.
Деректі және дерексіз зат есімдер.
Айналадағы заттар мен құбылыстардың адамға танылуы әрқалай. Олардың бірін қолмен ұстап, көзбен көруге болады, ал енді бірін оймен, ақылмен ғана сезіп білеміз. Осындай ерекшелігіне байланысты олардың өзі деректі және дерексіз болып бөлінеді.
Нақтылы тануға болатын зат атаулары деректі зат есім деп аталады. Олар: мектеп, қағаз, ағаш, қалам, т. б.
Көзге көрінбегенмен, адамның ойлауы нәтижесінде ғана танылатын құбылыс,, ұғым атаулары дерексіз зат есімдер деп аталады. Мысалы: адамгершілік, ақыл, қуаныш, парасат, т. б.
Жаттығу жұмысын орындап болған соң қосымша тапсырма беремін: Мәтін қай шығармадан алынған? Өз ауылдарындағы қандай бәйге атын білесіңдер? Мәтінге не деп ат қояр едіңдер?
Қазақ тілі 6 сынып. Дефис арқылы жазылатын шылаулар
а) білімділік: оқушыларға шылау сөздер, оның түрлері және шылаулардың емлесі, дефис арқылы жазылатын шылаулардың емлесі жайлы толық мәлімет беру.
Қазақ тілі 6 сынып. Ырықсыз етіс
а) білімділік: оқушыларға етістер, олардың түрлері, ырықсыз етіс болып бөлінетіндігі жайлы толық мәлімет беру.
Сын есімнің мағыналық түрлері
Жалпы мақсаты: Сын есімнің мағыналық түрлерін таныту, оның жасалу жолдарын меңгерту. Сын есімнің өзіне тән белгілерін білу, Салыстыру, талдау.
Зат есімнің жасалуына жаттығу жұмыстары
Ақтөбе облысы, Хромтау қаласы № 4 Хромтау орта мектебі қазақ тілі мен әдебиет пәнінің мұғалімі Касенова Жанагул Амангосовна.
Ақтөбе облысы, Темір ауданы, Қайыңды ауылы, Абай атындағы орта мектеп Докина Гүлжамиға Өтеғалиқызы.
Деректі дерексіз зат есім қандаи
Зат есімдер мағынасына қарай: деректі және дерексіз зат есім деп бөлінеді.
1) Деректі зат есім – көзбен көріп,қолмен ұстауға болатын заттар мен құбылыстардың атауы.Мысалы:тас,қалам,дәптер, сия,терезе және т.б.
2) Дерексіз зат есім – көзбен көріп,қолмен ұстауға келмейтін,тек оймен,ақылмен ғана сезіп білетін ұғымдардың атауы.Мысалы:қайғы,арман,сана,реніш,жамандық т.б.
Әлібекке құлын ұнайды.Ол-биенің төлі.Ағасына бұзау ұнайды.Ол сиырдың төлі.Інісіне бота мен лақ ұнайды.Олар түйе мен ешкінің төлдері.Төллерде тірі табиғатқа жатады
Түркістан ежелден келе жатқан қала. Ол жерде ежелде 13 ғасыр аралығында үлкен даналар кітабі мен Құран кәрім шыққан, ал оларды жарыққа шығарған: Қожа Ахмет Йассауи, Ахмет Йугнеки, Жүсіп баласағұни, т.б.
А про Тараза не знаю
прогугли найдешь
Ответ:
Өлеңде даналық болса,сөзде сиқырлық болады.
Сөз. Үш-ақ әріп.Бірақ ұлылығы қаншама?»Сөзден тәтті нәрсе жоқ.Сөзден ащы нәрсе тағы жоқ.Сөзден жеңіл нәрсе жоқ.Сөзден ауыр нәрсе де жоқ» деп Бөлтірік шешен бекер айтпаған еді.Бір сөздің күшімен дауды шешіп,соғыста жеңуге болады ғой.
Сөзде сиқырлық болатынын қанда тулап жатқан төре өнердің төбесінде тұрған Сүйінбай мен Қатаған айтысынан көре аламыз.Бір ретте Қырғыз жерінде ас беріліп,қырғыз бен қазақ халқының басы қосылады.Қазақ ақыны Сүйінбай Қырғыз ақыны Қатаған да осы жиында кездеседі.Сүйінбай халыққа амандасып,бауырлас еліне келгендігін айтып болған соң,оған Қатаған:
Керегің жоқ Қырғызға,
Керегің Қазақ жиынға-ай!
Келіп қапсың ордама,
Қатағанды тұйынбай!-деп тиіседі.Сонда Сүйінбай қазақ халқының жүздері мен руларын,батырлары мен хандарына тоқталып:
Шығарма Қатаған үніңді!
Есіңе сақта бүгінгі,
Қанатың сынған күніңді!
. Қырғыз, Қазақ қосылып,